Agencija PREDA u projektu RurALL – Izazovi depopulacije i inovativni pristupi u ruralnim područjima Dunavske regije
U kontekstu ubrzane urbanizacije i sve izraženije polarizacije između urbanih i ruralnih područja, Evropa se suočava sa značajnim demografskim izazovima. Prema podacima Eurostata, do 2050. godine očekuje se porast populacije urbanih područja u Evropi za 24,1 milion ljudi, dok se istovremeno predviđa pad populacije u pretežno ruralnim regijama za 7,9 miliona. Ovaj trend posebno je izražen u Dunavskoj regiji, gdje depopulacija ruralnih područja dovodi do smanjenja ekonomske konkurentnosti, inovacija, pristupa javnim uslugama i izazova u upravljanju.
Depopulacija nije samo demografski, već i upravljački izazov, s obzirom na to da regije koje su najviše pogođene ovim problemom često nemaju kapacitete za razvoj i implementaciju sveobuhvatnih politika za dugoročno rješavanje ovog problema. U tom kontekstu, dokument o Dunavskom Regionalnom Programu (DRP) ističe potrebu za transnacionalnom saradnjom u cilju efikasnog adresiranja demografskih promjena i urban-ruralnih dispariteta.
Projekat RurALL, okuplja 14 partnera i 7 pridruženih partnera iz 11 zemalja, fokusira se na izazov depopulacije u ruralnim područjima, koristeći se potencijalom zapuštenih stambenih objekata, čiji broj raste kako ruralne zajednice sve više opadaju po broju stanovništva. Ovim pristupom se teži razvijanju strategija i modela za suočavanje sa smanjenjem populacije, istovremeno jačajući kapacitete za sveobuhvatan politički odgovor i motivaciju za dugoročnu perspektivu ruralnih zajednica kroz model upravljanja zasnovan na uključivanju više zainteresovanih strana.
Pilot aktivnosti u sklopu projekta inspirisane su inicijativom Novog Evropskog Bauhausa, koja prelazi infrastrukturnu dimenziju i omogućava izgradnju održive i inkluzivne budućnosti. Projekt predviđa mapiranje i klasifikaciju zapuštenih stambenih objekata, razvoj inovativnih ideja za njihovu funkciju nakon renoviranja, te razvoj poslovnih modela za renoviranje koji će odražavati inkluzivnost, pristupačnost i socijalnu dimenziju.
Transnacionalna saradnja i zajednički proces učenja su ključni za proizvodnju inovativnih rješenja i metodologija, dok istovremeno stimuliraju međusobnu razmjenu znanja i iskustava. Projekt RurALL pruža platformu za generisanje znanja, razmjenu ideja i resursa, te usvajanje najboljih praksi, čime se jačaju upravljački i institucionalni kapaciteti ruralnih zajednica.
Uzimajući u obzir različitosti među ruralnim zajednicama i specifičnosti zemalja učesnica, RurALL naglašava značaj prilagođavanja i prenosa modela upravljanja na druge zajednice unutar Dunavske regije i šire, s ciljem adresiranja depopulacije kroz iskorištavanje potencijala zapuštenih stambenih objekata. Projekt završava međunarodnom konferencijom koja će okupiti javne aktere i stručnjake za predstavljanje projekta i modela upravljanja više zainteresovanih strana, simbolizirajući početak nove ere u borbi protiv depopulacije ruralnih područja Dunavske regije.
Program Dunavskog regiona uključuje devet zemalja EU i pet zemalja koje nisu članice EU što po broju zemalja i regiona koji sarađuju, čini jedan od najvećih Interreg programa u ovom programskom period.
Budžet Programa za Dunavski region Interreg iznosi 266 mil EUR, i ima za cilj da podrži razvoj i implementaciju projekata saradnje koji doprinose razvoju inovativnog, održivog i socijalnog Dunavskog regiona, kao i da unaprijede regionalno upravljanje za suočavanje sa zajedničkim izazovima. Sredstva koje je Program izdvojio za projekte u okviru prvog poziva iznosio je 91.753.091,38 EUR DRP-ovog Interreg fonda. dok za specifični cilj 4.2. (Bolja saradnja u upravljanju Dunavskom regijom), a unutar kojeg je odobren i projekat “RurALL”, izdvojeno 12,825,700.88 EUR iz kojih se finansiraju još četiri odobrena projekta.
Glavni fokus Programa za Dunavski region zasniva se na tematskim oblastima, kojima se može efikasno baviti transnacionalnim projektima (npr. depopulacija, migracije, ekonomske nejednakosti, energetska zavisnost, klimatske promjene).