U prostorijama Razvojne Agencije PREDA nedavno je održana obuka iz kontrolinga i korištenja softvera Power BI okviru aktivnosti projekta “REPRO digitalna transformacija sektora drvoprerade (REPRO DI)” koja ima za cilj jačanje kapaciteta partnerskih organizacija i preduzeća iz oblasti drvnog sektora (AGROFLORA d.o.o., Gavranović d.o.o., CIMSS d.o.o., Kartpenteri Vitorog d.o.o., LIPA-DRVO d.o.o. i Stolarija Vujičić s.p.), koji su podržali inicijalnu ideju za ovaj projekat. Predstavnici Grada Prijedora – Odsjek za informaciono-komunikacione tehnologije i Područne privredne komore su takođe bili učesnici obuke.

Zašto kontroling?

Kontroling se smatra ključnim dijelom rukovođenja u preduzeću, zajedno sa funkcijama planiranja, organizovanja i upravljanja ljudima. Kao ključna funkcija rukovođenja, kontorling se fokusira na praćenje, analizu i kontrolu poslovnih procesa kako bi se ostvarili ciljevi organizacije. Ova funkcija podrazumijeva korišćenje alata i informacija kako bi se bolje razumjelo poslovanje, identifikovali ključni problemi i donosile odluke na osnovu tačnih i pravovremenih informacija. Kontroling je važan jer omogućava bolje razumijevanje poslovanja kroz analizu finansijskih i operativnih podataka, identifikaciju trendova i projekcije za budućnost, donošenje blagovremenih odluka o strategiji, investicijama i promjenama u rutinskim aktivnostima, poboljšanje efikasnosti, produktivnosti i rentabilnosti, očuvanje konkurentnosti i dugoročne održivosti poslovanja.

Kako uvesti kontroling u vaše preduzeće?

Uvođenje kontrolinga u preduzeće zahtijeva postavljanje jasnih ciljeva, razumijevanje poslovnih procesa, redovno praćenje ključnih performansi, analizu prikupljenih podataka i implementaciju korektivnih mjera. Kroz postepeno uvođenje kontrolinga i angažovanje relevantnih članova tima, preduzeća mogu unaprijediti svoje poslovanje i postići veću efikasnost i konkurentnost na tržištu.

Šta je Power BI softver?

Power BI je poslovna analitička usluga kompanije Microsoft koja omogućava korisnicima da vizualizuju i analiziraju svoje podatke putem interaktivnih izvještaja i panela. Ova platforma omogućava korisnicima da povežu različite izvore podataka, transformišu ih, modeliraju i vizualizuju radi donošenja informisanih poslovnih odluka. Power BI nudi različite alate za čišćenje, transformaciju i analizu podataka, kao i mogućnost dijeljenja izvještaja sa drugima. Osim toga, Power BI omogućava integraciju sa različitim programima i sistemima koji se koriste u poslovanju, kao što su Microsoft Office alati, CRM ili ERP sistemi, baze podataka i druge aplikacije.

Polaznici obuke su istakli da je uvođenje kontrolinga i upotreba Power BI softvera ključno za unapređenje poslovanja i praćenje performansi. Implementacija ovih alata omogućava preciznije praćenje poslovnih performansi i ostvarenje ciljeva na efikasniji način.

“Obuka Primjena metodologije kontorlinga u MSP pruža nam priliku da naučimo kako podatke u  preduzeću  pretvoriti u informacije bez kojih se ne može odlučivati i upravljati. Strateški ciljevi našeg preduzeća usmjereni  su na širenje. Primjenom novih vještina, stečenih kroz obuku, unaprijedićemo poslovne procese.” 

Sanela Hopovac iz preduzeća CIMSS doo Prijedor.

“Vjerujem da je ova obuka svakom od učesnika proširila vidike. Imali smo priliku upoznati se sa prednostima koje nudi Power BI, mogućnošću spajanja međusobno nepovezanih izvora podataka u cilju transparentnijeg, jednostavnijeg i bržeg upravljanja podacima, odnosno vizualizacija podataka iz različitih izvora u interaktivne tabele sa izvještajima, uz sigurnu i pouzdanu vezu sa izvorom podataka.“ 

Dražana Timarac iz Grada Prijedora – Odsjek za informaciono-komunikacione tehnologije.

Projekt “REPRO DI” je podržan u okviru  projekta “Inovacije i digitalizacija malih i srednjih preduzeća u Bosni i Hercegovini/EU4DigitalSME” kojeg sufinansiraju Evropska unija i vlada SR Njemačke, a implementira Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. Odobreni iznos grant sredstava je 99.998,14 €.

Opšti cilj projekta je ubrzanje tehnološke (digitalne) transformacije i digitalne inovacije malih i srednjih preduzeća (MSP) radi ublažavanja uticaja COVID-19 na ekonomiju BiH. Specifični cilj projekta je razvoj i pružanje usluga digitalne transformacije preduzeća za potrebe MSP prvenstveno  u lokalnoj drvnoj industriji i industriji namještaja.

Projekat se provodi u periodu od novembra 2023. do avgusta 2024. godine.

Prva tematska radionica pod nazivom “Digitalna transformacija nije bauk”, održana u okviru projekta “REPRO digitalna transformacija sektora drvoprerade (REPRO DI)” u Agenciji PREDA, okupila je preko 30 predstavnika malih i srednjih preduzeća, organizacija za podršku poslovanja, pružalaca usluga u polju digitalne transformacije i ostalih zainteresovanih aktera.

Cilj radionice bio je promocija digitalizacije i pružanje praktičnih informacija i primjera za njeno sprovođenje u malim i srednjim preduzećima (MSP).

Radionica je otkrila i neke ključne izazove sa kojima mala i srednja preduzeća suočavaju na putu digitalne transformacije, ali i pružila ohrabrujuće primjere i preporuke.

Glavne prepreke na putu digitalizacije o kojima se govorilo u toku radionice su:

• Neznanje i odsustvo strategije: Mnoge firme nisu dovoljno informisane o punom potencijalu digitalizacije i ne znaju kako da je strateški integrišu u svoje poslovanje.
• Jaz između komunikacije i povjerenja: Postoji nepovezanost između tradicionalnog načina rada i IT sektora. Nepovjerenje prema IT stručnjacima i strah od otkrivanja poslovnih tajni mogu predstavljati prepreku za otvorenu komunikaciju i uspješnu saradnju.
• Neinformisanost o podršci: MSP nisu uvijek svjesne postojećih finansijskih podsticaja i jednostavnih procedura za digitalizaciju, što ih može odvratiti od ovog koraka.
• Strah od dijeljenja informacija: Nepovjerenje prema IT stručnjacima i strah od otkrivanja poslovnih tajni mogu predstavljati prepreku za otvorenu komunikaciju i uspješnu saradnju.

Tokom radionice je istaknuto kako pritisak stranih partnera na uvođenje digitalnih rješenja kod izvoznika često pokreće proces transformacije, pokazujući konkretne koristi od digitalizacije. Takođe je naglašeno da uvođenje digitalnih rješenja nije uvijek skupo, a brzi povrat investicije je moguć. To dalje pokazuje da su finansijske barijere manje nego što se čini.

Mala i srednja preduzeća mogu biti primjer drugima kako mijenjati poslovne modele i ubrzati poslovanje kroz digitalizaciju. Jedan od primjera tokom radionice je bio  primjer preduzeća “Lipa drvo” Prijedor. Ova je firma, prije dvije godine iz Italije, nabavila digitalni metar, softver i hardver za prelazak s klasičnog mjerenja dimenzija drveta na digitalni, što ubrzalo proces mjerenja i prenosa podataka. Investicijom je postignuta veća efektivnost i mogućnost grešaka je smanjena na 0.5%. Tokom radionice su predstavljani i uspješni primjeri uvođenja digitalnih rješenja za evidenciju rada, produktivnost, logistiku i zalihe, platforme za upravljanje procesima u proizvodnji, kao i ICT alati za MSP u sinergiji sa IoT za lokalne zajednice i Gradove.

Okupljenim učesnicima je predstavljena i institucionalna podrška, odnosno Program podrške Ministartsva privrede i preduzetništva Republike Srpske u oblasti digitalne transformacije, 

 Radionica je donijela konkretne preporuke za mala i srednja preduzeća (MSP-ove):

• Informišite se: Podizanje svijesti o dostupnim podsticajima i jednostavnoj proceduri za digitalizaciju je ključno.
• Obrazovanje i radionice: Učestvovanje u edukacijama i radionicama o digitalnoj transformaciji može pružiti vrijedne informacije i savjete.
• Strategija digitalne transformacije: Razvijte jasnu strategiju za implementaciju digitalnih rješenja u skladu sa vašim poslovnim potrebama.
• Pouzdan IT partner: Pronalaženje iskusnog i pouzdanog IT partnera može olakšati proces i izgraditi povjerenje.
• Dostupna rješenja: Dobra i efektivna rješenja se mogu pronaći i po pristupačnim cijenama.
• Brz povrat na investiciju je moguć.

Radionica je zaključena porukom da digitalna transformacija nije bauk, već šansa za povećanje konkurentnosti i efikasnosti poslovanja malih i srednjih preduzeća.

Projekt “REPRO DI” je podržan u okviru  projekta “Inovacije i digitalizacija malih i srednjih preduzeća u Bosni i Hercegovini/EU4DigitalSME”  kojeg sufinansiraju Evropska unija i Vlada SR Njemačke, a implementira Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. 

Opšti cilj projekta je ubrzanje tehnološke (digitalne) transformacije i digitalne inovacije malih i srednjih preduzeća (MSP) radi ublažavanja uticaja COVID-19 na ekonomiju BiH. Specifični cilj projekta je razvoj i pružanje usluga digitalne transformacije preduzeća za potrebe MSP prvenstveno  u lokalnoj drvnoj industriji i industriji namještaja.

Projekat podrazumijeva skup aktivnosti posvećenih intenzivnoj izgradnji kapaciteta i unaprjeđenju lokalnih kompetencija za podršku procesima digitalne transformacije u pojedinim MSP-ima, što će biti vidljivo kroz novorazvijene usluge, strukturirane i dostupne unutar trenutnog koncepta REPRO Resursnog centra.

Partneri na projektu su Razvojna Agencija grada Prijedora “PREDA”, Panevropski univerzitet APEIRON Banja Luka i Klaster “DRVO-PD”. Projekat se realizuje u periodu novembar 2023 – avgust 2024. godine.  

U današnjem ubrzanom tehnološkom okruženju, digitalizacija preduzeća postala je ključna strategija za opstanak i rast. Prepoznavanje važnosti digitalne transformacije omogućava preduzećima prilagođavanje poslovanja savremenim zahtjevima, povećanje efikasnosti, smanjenje troškova i stvaranje održive konkurentske prednosti.

Digitalizacija preduzeća ne odnosi se samo na implementaciju tehnologije, već na sveobuhvatan pristup transformaciji poslovanja. To uključuje integraciju digitalnih tehnologija u sve aspekte poslovanja, promjene radnih procesa, kulturu preduzeća i način komunikacije sa klijentima i zaposlenima.

Ključni elementi digitalne transformacije obuhvataju investicije u modernu tehnološku infrastrukturu, efikasno upravljanje podacima, automatizaciju procesa te podsticanje kulture inovacija i agilnosti. Ovi elementi zajedno čine temelj za uspješnu digitalizaciju.

Međutim, put prema digitalnom uspjehu nije bez izazova. Otpor promjenama u kulturi preduzeća, bezbjednosni rizici i potreba za integracijom novih tehnologija predstavljaju prepreke koje treba prevazići. 

Kako bi se olakšao ovaj proces, ključno je kreirati “mapu puta” prema digitalizaciji kroz sljedeće korake:

• Analiza trenutnog stanja: Započinje se analizom trenutnog stanja preduzeća koja obuhvata identifikaciju specifičnih izazova i prilika za digitalizaciju, procjenu postojeće tehnološke infrastrukture te precizno utvrđivanje ključnih područja koja zahtjevaju unaprjeđenje.
• Postavljanje ciljeva: Postavljaju se precizni ciljevi digitalizacije usklađeni s poslovnim strategijama, usmjereni ka povećanju efikasnosti, poboljšanju korisničkog iskustva i otvaranju novih tržišta.
• Planiranje implementacije: Razvija se detaljan plan implementacije koji uključuje redoslijed koraka, resurse, vremenske rokove i odgovorne osobe. Razmatra se fazna implementacija kako bi se smanjio rizik i omogućilo kontinuirano praćenje napretka.
• Edukacija zaposlenih: Osigurava se edukacija zaposlenih o novim tehnologijama i promjenama u radnim procesima. Edukacija igra ključnu ulogu u uspješnoj digitalizaciji.
• Kontinuirano praćenje i optimizacija: Digitalizacija je dinamičan proces i potrebno je redovno praćenje rezultata, prikupljanje povratnih informacija i prilagođavnje prema potrebama tržišta i promjenama tehnologije.

Digitalizacija nije samo tehnološki izazov, već strateška inicijativa koja zahtjeva sveobuhvatan pristup i posvećenost. S pravim pristupom, preduzeća mogu ostvariti konkurentske prednosti i osigurati održiv rast u digitalnom dobu.

Razvojna agencija PREDA, u saradnji sa Klasterom DRVO-PD i Panevropskim univerzitetom APEIRON, realizuje projekat “REPRO digitalna transformacija sektora drvoprerade (REPRO DI)” s ciljem ubrzanja digitalne transformacije lokalnih malih i srednjih preduzeća (MSP). Jedna od aktivnosti u okviru ovog projekta, koju će Agencija realizovati u narednom periodu, jeste kreiranje “mape puta” digitalne transformacije za najmanje šest mikro, malih i srednjih preduzeća iz oblasti drvoprerade.

Projekt “REPRO DI” je podržan u okviru  projekta “Inovacije i digitalizacija malih i srednjih preduzeća u Bosni i Hercegovini/EU4DigitalSME” kojeg sufinansiraju Evropska unija i vlada SR Njemačke, a implementira Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. Odobreni iznos grant sredstava je 99.998,14 €.

Opšti cilj projekta je ubrzanje tehnološke (digitalne) transformacije i digitalne inovacije malih i srednjih preduzeća (MSP) radi ublažavanja uticaja COVID-19 na ekonomiju BiH. Specifični cilj projekta je razvoj i pružanje usluga digitalne transformacije preduzeća za potrebe MSP prvenstveno  u lokalnoj drvnoj industriji i industriji namještaja.

Projekat se realizuje u periodu novembar 2023 – jun 2024. godine.

Prve aktivnosti u okviru projekta “REPRO Digitalna Transformacija Sektora Drvoprerade (REPRO DI)” započele su održavanjem tri sastanka.

Prvi sastanak održan je 5. 12. 2023. godine u prostorijama Panevropskog Univerziteta APEIRON u Banjaluci. Sastanku su prisustovali članovi projektnih timova svih partnerskih organizacija. Partneri na ovom projektu su Razvojna agencija grada Prijedora PREDA, Panevropski univerzitet APEIRON i Klaster DRVO-PD. Tema sastanka je bila realizacija projektnih aktivnosti, odnosno vremenska dinamika implementacije i konkretna zaduženja svih partnera.

Drugi sastanak je održan 6. 12. 2023. godine u prostorijama Gradske uprave Prijedor s predstavnikom grada Prijedora, načelnikom Odsjeka za privredu i preduzetništvo. Cilj sastanka bio je upoznavanje donosioca odluka na lokalnom nivou za podršku privredi sa početkom projekta REPRO DI, njegovim ciljevima i značaju koji projekat ima za mala i srednja preduzeća (MSP) sa područja grada Prijedora.

Treći sastanak održan je u prostorijama Agencije PREDA 8. 12. 2023. godine, na kojem su prisustvovali članovi projektnog tima Agencije i predstavnici preduzeća iz drvnog sektora (Lipa drvo, Karpenteri Vitorog, CIMSS, i Truago drvo d.o.o.), koji su podržali inicijativu realizacije projekta REPRO DI. Na ovom sastanku preduzeća su detaljnije upoznata s aktivnostima projekta, ciljevima i prednostima za mala i srednja preduzeća na području grada Prijedora, kao i njihovom ulogom u projektu.

Održavanjem ova tri sastanka svi bitni akteri za realizaciju projekta su upoznati sa svojim ulogama i mogućnostima koje projekat pruža.

Projekt “REPRO DI” je podržan u okviru  projekta “Inovacije i digitalizacija malih i srednjih preduzeća u Bosni i Hercegovini/EU4DigitalSME” kojeg sufinansiraju Evropska unija i vlada SR Njemačke, a implementira Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. Odobreni iznos grant sredstava je 99.998,14 €.

Opšti cilj projekta je ubrzanje tehnološke (digitalne) transformacije i digitalne inovacije malih i srednjih preduzeća (MSP) radi ublažavanja uticaja COVID-19 na ekonomiju BiH. Specifični cilj projekta je razvoj i pružanje usluga digitalne transformacije preduzeća za potrebe MSP prvenstveno  u lokalnoj drvnoj industriji i industriji namještaja.

Planirane aktivnosti uključuju:

• Umrežavanje za potrebe uključivanja u nacionalne i regionalne mreže podrške, omogućavajući lokalnim akterima (prvenstveno malim i srednjim preduzećima) sa sofisticiranijim znanjem da podrže proces digitalne transformacije. Namjera je da se razvijene usluge integrišu u nacionalni i regionalni “ekosistem” podrške. Istovremeno, od najveće je važnosti omogućiti uključivanje lokalnih pružaoca, kako bi se njihova ponuda usluga integrisala u “ekosistem” digitalne transformacije.
• Usvajanje priznatih metodologija, koje će služiti kao osnova početnog seta usluga za podršku digitalnoj transformaciji malih i srednjih preduzeća.
• Održivost, ugrađena u činjenicu da će stvorene usluge biti stalno dostupne i podržane (finansijski i nefinansijski) javnim mjerama i namjenskim budžetskim linijama, osiguravajući potrebnu dinamiku u procesu digitalne transformacije.
• Realizaciju pilotnih aktivnosti digitalne transformacije u lokalnim preduzećima uz podršku “Klastera DRVO-PD”.

Projekat se provodi u periodu od novembra 2023. do juna 2024. godine.

Razvojna agencija PREDA, u saradnji sa Klasterom DRVO-PD i Panevropskim univerzitetom APEIRON  realizuje projekat “REPRO digitalna transformacija sektora drvoprerade (REPRO DI)” s ciljem ubrzanja digitalne transformacije lokalnih malih i srednjih preduzeća (MSP).

Projekt “REPRO DI” je podržan u okviru  projekta “Inovacije i digitalizacija malih i srednjih preduzeća u Bosni i Hercegovini/EU4DigitalSME” kojeg sufinansiraju Evropska unija i vlada SR Njemačke, a implementira Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH. Odobreni iznos grant sredstava je 99.998,14 €.

Opšti cilj projekta je ubrzanje tehnološke (digitalne) transformacije i digitalne inovacije malih i srednjih preduzeća (MSP) radi ublažavanja uticaja COVID-19 na ekonomiju BiH. Specifični cilj projekta je razvoj i pružanje usluga digitalne transformacije preduzeća za potrebe MSP prvenstveno  u lokalnoj drvnoj industriji i industriji namještaja.

Projekt “REPRO DI” je usko povezan sa prethodnim projektima koje su implementirali PREDA i Klaster, ali prije svega sa projektom “REPRO – Obezbjeđivanje podrške poslovanju i izvozu kompanija iz drvoprerađivačkog sektora u prijedorskoj regiji kroz kreiranje resursnog centra“. Kroz ovaj projekt  osnovan je “Centar za podršku poduzećima u sektoru prerade drveta – Resursni centar – REPRO“. Uspostavljeni Resurni centar “REPRO” ima za cilj obezbjeđenje snažne infrastrukture za razvoj drvoprerađivačkog sektora, kao i povećanje uključenosti različitih udruženja, preduzeća, organizacija i institucija u proces planiranja i sprovođenja konkretnih aktivnosti u oblasti drvoprerade.  Namjera PREDA i Klastera je da kroz projekat “REPRO DI” nadogradi koncept Resursnog centra “REPRO”, uključujući APEIRON kao inicijalnog predstavnika akademske zajednice, koncentrišući se isključivo na digitalnu transformaciju. Planirana akcija se odnosi na stvaranje praktičnog seta usluga, prilagođenih zahtevima i sposobnostima lokalnih MSP-a u postepenoj transformaciji poslovnih procesa sa fokusom na digitalizaciju.  Projekat podrazumijeva skup aktivnosti posvećenih intenzivnoj izgradnji kapaciteta i unapređenju lokalnih kompetencija (prvenstveno PREDA, APEIRON i KLASTER) za podršku procesima digitalne transformacije u pojedinim MSP-ima, što će biti vidljivo kroz novorazvijene usluge, strukturirane i dostupne unutar trenutnog koncepta REPRO Resursnog centra.

Planirane aktivnosti uključuju:

1. Umrežavanje za potrebe uključivanja u nacionalne i regionalne mreže podrške, omogućavajući lokalnim akterima (prvenstveno MSP-ima) s sofisticiranijim znanjem da podrže proces digitalne transformacije. Namjera je da se razvijene usluge integrišu u nacionalni i regionalni “ekosistem” podrške. Istovremeno, od najveće je važnosti omogućiti uključivanje lokalnih pružaoca, kako bi se njihova ponuda usluga integrisala u “ekosistem” digitalne transformacije.
2. Usvajanje priznatih metodologija, koje će služiti kao osnova za početni set usluga za podršku digitalnoj transformaciji MSP-a.
3. Održivost, ugrađena u činjenicu da će stvorene usluge biti stalno dostupne i podržane (finanijski i nefinanijski) javnim mjerama i namjenskim budžetskim linijama, osiguravajući potrebnu dinamiku u procesu digitalne transformacije.
4. Realizaciju pilotnih aktivnosti digitalne transformacije u lokalnim preduzećima uz podršku “Klastera DRVO-PD”.

Projekat se realizuje u periodu novembar 2023 – avgust 2024. godine.